Egzotyczne owoce to dobry sposób na uzupełnienie i urozmaicenie diety. Chętnie sięgamy zwłaszcza po te najsłodsze, które mogą zaspokoić chęć na słodycze. Do takich należą m.in. owoce daktylowca, uznawane za cenne źródło składników odżywczych, w tym kilku związków mogących mieć pozytywny wpływ na sen, o ile będą spożywane w odpowiedniej ilości. Sprawdź, jak dokładnie mogą działać daktyle suszone na noc i nie tylko!
Rodzaje owoców daktylowca – skąd pochodzi ten specjał?
Daktylowiec właściwy jest gatunkiem drzew z rodziny arekowatych, potocznie określanych palmami. Roślina ta obecnie nie występuje dziko, tylko jest uprawiana na szeroką skalę w celu pozyskiwania jej smacznych owoców – daktyli. Większość z nich pochodzi z Egiptu, ale ich uprawą zajmują się również plantacje z innych krajów Afryki Północnej, Stanów Zjednoczonych, Meksyku i Bliskiego Wschodu.
Owoce daktylowca zwykle mają ok. 7 cm długości i 3 cm średnicy. Różnią się nieco wyglądem w zależności od gatunku, a także stopnia dojrzałości. Najświeższe są te zielone – w fazie dojrzewania kimri. Kolejno stają się żółte lub czerwone (khalal). Gdy ich wierzchołek mięknie, ciemnieją i zaczynają się marszczyć (rutab). Te najbardziej miękkie i najdojrzalsze są brązowe i mocno pomarszczone (tamr). Co ciekawe, owoce te mają skłonność do naturalnej utraty wody nawet bez stosowania specjalnych technik obróbki. Niekiedy więc owoce mogą wyglądać jakby były celowo wysuszone, a w rzeczywistości wciąż są to świeże daktyle. W Polsce najłatwiej dostępne są produkty sprzedawane w opakowaniach. Mogą występować z pestkami lub bez nich.
Wartości odżywcze – czy suszone daktyle na noc są zdrową przekąską?
Właściwości odżywcze daktyli mogą się różnić w zależności od ich rodzaju, ale najczęściej są zbliżone. Suszone daktyle to owoce szczególnie słodkie. Ich słodycz wynika z zawartości łatwoprzyswajalnych cukrów prostych – uznawanych za zdecydowanie zdrowsze w porównaniu do złożonych, dlatego można je stosować jako zdrowy zamiennik słodyczy. Oznacza to również, że są szybkim zastrzykiem energii.
Daktyle zawierają sporo witamin z grupy B, a także witaminy A, E, C i K. Wyróżnia je też wysoka zawartość minerałów – fosforu, żelaza, wapnia, potasu, magnezu, sodu i cynku. Tak bogaty skład sprawia, że suszone daktyle na noc, czy też spożywane o innych porach dnia, mogą przynosić wiele korzyści zdrowotnych, wynikających również z właściwości zawartych w nich przeciwutleniaczy. Poszczególne składniki daktyli mogą zmniejszać m.in. ryzyko chorób układu krwionośnego, zmian nowotworowych i stanów zapalnych czy poprawiać odporność.
Ponadto suszone daktyle to bogate źródło błonnika pokarmowego. Zawartość błonnika jest nieco wyższa w suszonych owocach niż w niedojrzałych. Dzięki niemu i właściwościom alkalizującym daktyle pomagają łagodzić dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak np. zaparcia, wzdęcia, zgaga czy symptomy zespołu jelita drażliwego. Trzeba jednak pamiętać, że daktyle powinny być jedzone z umiarkowaniem – ich nadmiar może powodować działania niepożądane, m.in. potęgować dolegliwości trawienne.
Kcal i IG – czy suszone daktyle są polecane przy odchudzaniu?
Daktyle mają stosunkowo niski IG – 54. Po przekąskę taką można więc sięgać, mając ochotę na coś słodkiego, np. po intensywnym i długotrwałym wysiłku fizycznym. Warto jednak pamiętać, że średni indeks glikemiczny to wartość rozpoczynająca się już od 55, a wysoki indeks glikemiczny od 70. Co więcej, owoce te mogą mieć wyższy IG – w zależności od ich rodzaju. Produkt ten raczej nie jest więc polecany osobom chorym na cukrzycę, bo może podnosić poziom cukru we krwi. Niektórzy przypuszczają jednak, że określone rodzaje daktyli mogą działać przeciwcukrzycowo. Obecnie zaleca się, by diabetycy konsultowali spożywanie daktyli z lekarzem.
Istotna jest również kaloryczność owoców, która w tym przypadku wynosi ok. 280 na 100 g. Osoby, których celem jest odchudzanie, powinny raczej zrezygnować z daktyli i zastąpić je innymi owocami. Natomiast daktyle są polecane w diecie sportowców. Są szybkim źródłem energii, a także uzupełniają niedobór glikogenu w mięśniach.
Jak jedzenie daktyli na noc może wpływać na sen?
Dzięki zawartości błonnika daktyle mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie układu pokarmowego i jednocześnie zapewniać uczucie sytości. Jedzenie daktyli suszonych na noc redukuje więc uczucie głodu, a to ułatwia zasypianie i ogranicza nocne podjadanie, tym samym zmniejszając liczbę przebudzeń.
Ponadto daktyle stanowią źródło tryptofanu – aminokwasu endogennego, biorącego udział w metabolizmie serotoniny (hormonu szczęścia). Właściwy poziom serotoniny ma istotne znaczenie dla samopoczucia i relaksacji ważnej przed snem, a także dla regulacji rytmu dobowego. W szyszynce część tego związku odpowiada za wydzielanie melatoniny (hormonu snu). Układ nerwowy pracuje prawidłowo również dzięki witaminom z grupy B, w które daktyle są bogate.
Ile daktyli suszonych na noc można spożywać i o której godzinie?
Jeden daktyl ma ok. 30 kcal. Ustalając dzienny bilans energetyczny, trzeba brać pod uwagę wszystkie produkty przyjmowane w ciągu dnia i dobierać taką ilość daktyli, aby nie przekraczać swojego dziennego indywidualnego zapotrzebowania. Jeśli chcesz włączyć daktyle suszone do kolacji, pamiętaj też, aby traktować je tylko jako dodatek.
Wiedząc, że daktyle są źródłem tryptofanu ważnego dla snu, można dzięki nim poprawić jakość odpoczynku. Związku tego jest jednak zbyt mało, aby utrzymać prawidłowy poziom aminokwasów. Dobrym pomysłem będzie natomiast połączenie daktyli z owsianką i mlekiem – przetwory mleczne, jaja, chude mięso także zawierają tryptofan.
Zbilansowaną kolację warto przygotować ok. 2–3 godziny przed położeniem się do łóżka. Gdyby z różnych przyczyn nie okazała się ona wystarczająco sycąca, tuż przed snem można sięgnąć po jednego czy dwa daktyle suszone na noc. Powinny one zaspokoić głód i ułatwić zasypianie.
Pamiętaj jednak, że dieta, chociaż niezwykle ważna, nie zawsze jest sposobem na wszystkie problemy ze snem. W wielu przypadkach trzeba głębiej przeanalizować swój styl życia i w razie potrzeby sięgnąć po metody rekomendowane przez specjalistów.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/68179,indeks-glikemiczny
- https://kouroshfoods.com/articles/the-best-time-for-eating-dates/
- https://www.netmeds.com/health-library/post/dry-dates-nutrition-health-benefits-how-to-make-dry-dates-powder-and-side-effects
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10181018/
