Problemy z porannym wstawaniem mogą mieć rozmaite przyczyny. Czasem jest to objaw zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy stany lękowe, niekiedy jeden z symptomów chorób somatycznych, np. neurologicznych, a w niektórych sytuacjach po prostu nieodpowiednie nawyki związane z higieną snu. Sprawdź, dlaczego tak trudno ci wstać rano z łóżka i jak radzić sobie z dysanią.
Dysania a zaburzenia psychiczne
Dość często uważa się, że dysania, inaczej nazywana również klinomanią, ma swoje źródła w problemach psychologicznych czy nawet zaburzeniach psychicznych. Rzeczywiście, dotyczy ona między innymi osób cierpiących np. na depresję. Część osób może odczuwać również stany lękowe na sam dźwięk budzika. W takiej sytuacji z pewnością konieczne będzie zasięgnięcie porady specjalisty, najlepiej psychologa, a także lekarza rodzinnego.
Problem z porannym wstawaniem w chorobach somatycznych
Nadmierne zmęczenie, a przez to również kłopoty z pobudką, mogą być też wynikiem chorób naszego ciała. Są one typowe między innymi dla schorzeń:
- neurologicznych – np. choroba Parkinsona, SM (stwardnienie rozsiane), udar mózgu, zespół przewlekłego zmęczenia;
- nerek – np. ich niewydolność;
- wątroby – np. WZW;
- płuc;
- endokrynologicznych – np. niedoczynność lub nadczynność tarczycy;
- układu sercowo-naczyniowego (szczególnie serca);
- krwi, np. niedokrwistość (anemia);
- metabolicznych – np. cukrzyca;
- autoimmunologicznych – np. toczeń;
- nowotworowych;
- przebiegających z upośledzeniem odporności – np. AIDS.
Przypadłości te bardzo często przebiegają z uczuciem przewlekłego zmęczenia, które wpływa również na naszą niechęć do wstania z łóżka. Aby uzyskać więcej informacji oraz wykluczyć lub potwierdzić wystąpienie jednej z nich, udaj się do swojego lekarza rodzinnego. Zaleci on dalsze postępowanie i skieruje na odpowiednie badania oraz wskaże kolejnych specjalistów, którzy powinni rozpoznać twój problem, a następnie pomóc ci go rozwiązać.
Trudne wstawanie z łóżka a leki
Za różnego typu kłopoty ze snem, w tym również pragnienie jak najdłuższego pozostania w pościeli, odpowiadać mogą niektóre leki. Do lekarstw powodujących senność zaliczyć można między innymi środki:
- obniżające ciśnienie tętnicze;
- przeciwdrgawkowe;
- przeciwbólowe;
- rozluźniające mięśnie;
- nasenne i przeciwlękowe;
- selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny;
- okulistyczne;
- niektóre antybiotyki.
Jeśli uważasz, że problemy ze wstawaniem mogą wynikać właśnie z zażywanych przez ciebie lekarstw, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem. W żadnym wypadku nie odstawiaj ich na własną rękę, gdyż skutki mogą być dla ciebie znacznie poważniejsze niż towarzyszące ci uczucie senności.
Gdy nie możesz wstać rano przez złe nawyki
Bardzo często osoby skarżące się na kłopoty z pobudką wcale nie cierpią z powodu problemów medycznych czy zaburzeń ze strony psychiki. Zwykle silna niechęć do wstania z łóżka lub wciąż powracające pragnienie, by jak najszybciej znów wygodnie się w nim ułożyć, wynikają z niewłaściwej higieny snu. Niekiedy wprowadzanie zmian może utrudniać wykonywana przez nas praca. Do osób szczególnie narażonych na zaburzenia snu należą zwłaszcza te pracujące zmianowo lub często odbywające długie podróże poprzez strefy czasowe, na przykład stewardessy czy piloci. Większość z nas może jednak bez trudu zadbać o higienę snu. Znaczenie mają przede wszystkim długość, jakość i regularność odpoczynku nocnego.
Jakie nawyki ułatwią poranne wstawanie?
Aby nawet wczesne wstawanie nie zepsuło ci dnia, musisz wprowadzić kilka nowych zasad. Przede wszystkim:
- kładź się spać i wstawaj regularnie – niezdolność do porannego wstawania często idzie w parze z bezsennością;
- przesypiaj odpowiednią liczbę godzin – nikt nie lubi wstawać po 3 godzinach snu;
- dbaj o swoją dietę – sycące, zdrowe śniadanie to podstawa dnia;
- pozwól oczom odpocząć od ekranów – na ok. 2 godziny przed snem postaraj się nie korzystać z komputera, telefonu czy telewizora;
- regularnie wietrz sypialnię – nawet w zimnych miesiącach otwórz okno przynajmniej na kilka minut, aby wpuścić świeże powietrze;
- nie ćwicz tuż przed snem – trening wykonaj w ciągu dnia, najlepiej rano, intensywny trening wieczorem będzie zbyt pobudzający;
- łóżko zachowaj tylko do spania – nie jedz w nim, nie oglądaj telewizji, a przede wszystkim nie pracuj;
- zadbaj o ciszę i zaciemnienie w sypialni – wyłącz urządzenia elektroniczne, telewizor i radio, zasuń zasłony i pozwól sobie odpocząć w spokoju.
Chroniczne niewyspanie to bardzo częsta, choć nie jedyna przyczyna dysanii. Pamiętaj, że jeśli problem nie znika po pewnym czasie od wprowadzenia zmian, najlepszym wyjściem będzie skorzystanie z porady specjalisty.
Źródła:
- https://edoktorzy.pl/artykuly-lekarzy/problemy-ze-wstawaniem-rano-przyczyny/.
- https://www.researchgate.net/profile/Waldemar-Brola/publication/5969320_Fatigue_syndrome_in_chronic_neurological_disorders/links/00b4953a09029f1ded000000/Fatigue-syndrome-in-chronic-neurological-disorders.pdf.
- Chronobiologiczne zaburzenia snu: obraz kliniczny, podejścia terapeutyczne, Jolanta B. Zawilska, Paulina Półchłopek, Jakub Wojcieszak, Dariusz Andrzejczak, Zakład Farmakodynamiki Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
