Nadmierne wydzielanie potu nocą w większości przypadków spowodowane jest przez czynniki niegroźne, takie jak np. zbyt gruba pościel czy wysoka temperatura w sypialni. Zdarza się jednak, że nocne poty sygnalizują poważne zaburzenia zdrowotne, które wymagają odpowiedniego postępowania. W tym artykule przybliżamy najczęstsze przyczyny potów nocnych oraz podpowiadamy, jak sobie z nimi radzić, aby odzyskać komfort snu!
Nocne poty – czym właściwie jest ten objaw?
Za nocne poty może odpowiadać spanie w nadmiernie ogrzanym i wilgotnym pokoju lub w grubej piżamie utrudniającej cyrkulację powietrza. Bywa to też skutek infekcji, stresu, menopauzy, zaburzeń hormonalnych czy problemów ze snem. Zdarza się też, że wzmożona potliwość nocą wskazuje na poważną chorobę przewlekłą lub nowotworową.
Jednak czym właściwie są nocne poty? Pot odpowiada za termoregulację, umożliwia nam utrzymanie optymalnej temperatury ciała wówczas, gdy otoczenie jest zbyt ciepłe. Wraz z nim usuwane są też zbędne produkty przemiany materii. Nieustanne pokrycie powierzchni ciała przez cienką warstwę wydzieliny gruczołów potowych jest zupełnie normalne.
Jeśli jednak pachy, dłonie, stopy i twarz (nos, obszar nad górną wargą) lub inne części ciała stają się mokre do tego stopnia, że często prowadzą do przemoczenia pościeli i piżamy – mowa o nocnych potach, czyli nadmiernej reakcji organizmu. Za problem ten mogą odpowiadać czynniki z pozoru błahe, ale bywa to też sygnał poważniejszych zaburzeń.
Najczęstsze przyczyny nocnych potów – warunki fizjologiczne
Ciało reaguje wzmożonym wydzielaniem potu, aby się ochłodzić przy zbyt wysokiej temperaturze w sypialni. Pocimy się również z powodu nieprzewiewnej piżamy i pościeli, zwłaszcza w przypadku tekstyliów wykonanych z materiałów syntetycznych.
Pocenie się w nocy może być spowodowane również tym, jak wyglądał Twój dzień. Szczególnie silne emocje i stres mają negatywny wpływ na organizm. Mogą odpowiadać za lęki nocne i wybudzanie się z obecnością zimnych potów. Przyczyną bywa też spożycie alkoholu i kofeiny przed snem – substancje takie wpływają na układ nerwowy i mogą zaburzać regulację temperatury.
Potliwość w nocy a stany chorobowe – co może odpowiadać za pocenie?
Nocne poty mogą mieć różne przyczyny i niestety niekiedy bywają objawem poważnego schorzenia – zaburzeń snu, infekcji, zmian hormonalnych, chorób przewlekłych i nowotworowych.
Pocenie w nocy przy infekcjach
Przyczyną występowania nocnych potów może być gorączka towarzysząca grypie czy przeziębieniu. Potliwość wzrasta zwłaszcza w momencie jej obniżenia po przyjętych lekach. Nieco rzadziej diagnozowanymi chorobami są poważniejsze infekcje bakteryjne i wirusowe, takie jak np. gruźlica, zakażenie HIV, infekcyjne zapalenie wsierdzia, SARS-CoV-2 (Covid), mononukleoza (wirus Epsteina-Barr), zapalenie płuc, ropień płuca, malaria, borelioza z Lyme czy infekcje grzybicze.
Uderzenia gorąca i nocne poty a menopauza i zaburzenia hormonalne
Wiele kobiet doświadcza uderzeń gorąca i nocnych potów w okresie menopauzy. Czas przekwitania wiąże się z wahaniami stężenia hormonów (estrogenów), które biorą udział m.in. w termoregulacji. Do zaburzeń hormonalnych przyczyniają się też choroby, takie jak np. nadczynność tarczycy, cukrzyca (nocna hipoglikemia) czy choroby autoimmunologiczne. Inną możliwą przyczyną są przyjmowane leki, np. hormonalne, przeciwdepresyjne i wspomniane środki przeciwgorączkowe.
Potliwość przy chorobach przewlekłych, nowotworach i hiperhydrozie
Wśród schorzeń przewlekłych, którym może towarzyszyć nocne pocenie, wymienia się przede wszystkim niewydolność serca oraz niektóre choroby nowotworowe, głównie układu krwiotwórczego (np. chłoniaki, białaczki). Powodem bywa też hiperhydroza, czyli nadmierna potliwość spowodowana nadczynnością gruczołów potowych (związana często z problemem otyłości). Może mieć ona charakter lokalny (np. stopy, pachy) lub uogólniony.
Zlewne poty przy zaburzeniach snu
Nocne poty istotnie obniżają jakość snu. Ponadto u części osób z tym problemem jednocześnie występują zaburzenia snu, takie jak np. zespół niespokojnych nóg, wydłużona latencja snu (dłuższe zasypianie), obturacyjny bezdech senny czy częste wybudzanie się w nocy.
Kiedy nadmierne pocenie się w nocy powinno zwrócić naszą uwagę?
Jeśli nocne poty występują sporadycznie, nie powinny być powodem do niepokoju. Natomiast sytuacje, które wymagają uwagi, to:
- poty występujące regularnie, pomimo poprawy warunków w sypialni;
- występowanie innych objawów, takich jak gorączka, spadek masy ciała bez zmiany diety, zespół przewlekłego zmęczenia, powiększenie węzłów chłonnych, bóle w klatce piersiowej lub inne;
- pojawianie się potów nagle i bez wyraźnej przyczyny;
- poty utrzymujące się przez długi czas lub nawracające.
W przypadku niepokojących objawów należy udać się do lekarza i ustalić przyczynę nocnych potów.
Diagnostyka nocnych potów – jak ustalić przyczyny i sposoby leczenia?
W przypadku występowania nocnych potów duże znaczenie ma wywiad z pacjentem. Lekarz zapyta Cię przede wszystkim o częstotliwość i okoliczności występowania potów, inne objawy, Twój styl życia czy stosowane leki i suplementy. W razie potrzeby zleci badania diagnostyczne, np. podstawowe badania krwi, testy hormonalne, niekiedy badania obrazowe.
Również czynniki fizjologiczne (naturalne), chociaż nie są bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia, powinny zwrócić Twoją uwagę. Jeśli powodują nocne poty, koniecznie należy je wyeliminować. Długotrwale utrzymująca się potliwość bywa źródłem dyskomfortu, może prowadzić do podrażnień skóry, a także odpowiadać za wybudzanie się w nocy, czego konsekwencją mogą być zaburzenia snu, skrócenie jego czasu i ogólne obniżenie jakości odpoczynku.
Jak radzić sobie z nocnymi potami i uderzeniami gorąca?
Leczenie nocnych potów zależy od ich przyczyny. Jeśli powodem jest inne schorzenie, konieczne jest jego opanowanie – metody postępowania wskaże lekarz rodzinny lub inny specjalista, do którego zostaniesz skierowany. Natomiast w przypadku pocenia się związanego z czynnikami środowiskowymi i stylem życia pomocne będą następujące działania:
- Poprawa warunków snu – ustalenie odpowiedniej temperatury w sypialni, zmiana pościeli i piżamy na przewiewne.
- Redukcja stresu – techniki relaksacyjne, medytacja, aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, w razie potrzeby terapia pod okiem specjalisty.
- Zmiana złych nawyków – unikanie kofeiny i alkoholu, zwłaszcza wieczorem.
- Stosowanie środków na nadmierną potliwość – odpowiednie antyperspiranty, kremy i żele pod prysznic.
FAQ
Kiedy nocne poty powinny niepokoić?
Niepokoić powinny nocne poty, które pojawiają się regularnie, nagle lub mają charakter nawracający, a także gdy występują wspólnie z innymi objawami, np. gorączką, zmęczeniem czy niewyjaśnioną utratą masy ciała.
Przy jakich chorobach są nocne poty?
Choroby, które mogą powodować nadmierne pocenie nocą, to m.in. infekcje wirusowe i bakteryjne, nadczynność tarczycy, nowotwory układu krwiotwórczego, niewydolność serca i cukrzyca. Poty mogą być również objawem menopauzy.
Jakie badania zrobić przy nocnych potach?
Aby wykluczyć poważne przyczyny nadmiernego pocenia się, warto skonsultować problem z lekarzem. Może on zlecić podstawowe badania krwi (np. morfologię, glukozę, TSH), badania hormonalne, testy w kierunku infekcji lub badania obrazowe.
Źródła:
- https://www.mp.pl/medycynarodzinna/praktyka-kliniczna/280784,uporczywe-nocne-poty-postepowanie-diagnostyczne
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/352535,nocne-poty-jaka-jest-przyczyna-pocenia-sie-w-nocy
- https://www.termedia.pl/dermatologia/Nadmierna-potliwosc-przyczyny-i-mozliwosci-terapeutyczne,41718.html
