Sen jest jedną z podstawowych potrzeb fizjologicznych człowieka. Pozwala na regenerację tkanek i uporządkowanie w mózgu informacji zdobytych w ciągu dnia. Ilość i jakość snu wpływają nie tylko na naszą efektywność, ale również na zdrowie fizyczne i psychiczne. Co decyduje o naszym zapotrzebowaniu na sen? Czy kobiety potrzebują więcej snu niż mężczyźni? Przeczytaj artykuł.
Normy dotyczące snu u kobiet i u mężczyzn – ilu godzin snu na dobę potrzebujemy?
Jedną z podstawowych funkcji snu jest umożliwienie organizmowi regeneracji, zarówno w wymiarze fizycznym jak i psychicznym. To, ile godzin na dobę potrzebujemy spędzać na odpoczynku, aby czuć się dobrze i zachowywać zdrowie, jest zależne od wielu czynników. Należą do nich m.in. nasz wiek, stan zdrowia, rodzaj wykonywanej pracy czy też poziom codziennej aktywności fizycznej. Czy jednak zapotrzebowanie na sen różni się również u kobiet i mężczyzn? Okazuje się, że tak.
Amerykańska National Sleep Foundation przeprowadziła własny research na bazie badań dotyczących wpływu czynników zewnętrznych na jakość i ilość snu. Zebrane w ten sposób dane naukowe wykazały, że kobiety potrzebują średnio o 11 minut więcej snu każdej nocy w porównaniu do mężczyzn. Różnica ta wydaje się niewielka, jednak może mieć istotny wpływ na zdrowie i samopoczucie przedstawicielek omawianej płci.
Dlaczego kobiety potrzebują więcej snu niż mężczyźni?
Trudno odpowiedzieć jednoznacznie na pytanie, dlaczego kobiety śpią przeciętnie o kilkanaście do nawet 20 minut dłużej niż mężczyźni. Naukowcy wiążą to z różnymi czynnikami, przy czym warto podkreślić, że gdy pojawia się potrzeba leczenia bezsenności, każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie. Badania analizowane przez National Sleep Foundation wykazały między innymi, że średnio o 40% więcej kobiet niż mężczyzn cierpi na bezsenność i powiązane z nią schorzenia.
To, ile snu potrzebują kobiety, jest zależne m.in. od ich stanu fizjologicznego. Przykładowo aż jedna trzecia osób miesiączkujących doświadcza problemów ze snem z powodu skurczów, bólu głowy i wzdęć. Zgłaszają też one wyższy poziom senności w ciągu dnia. Kobiety w ciąży również zwykle potrzebują dłuższego wypoczynku niż takie rówieśniczki, których organizmy nie są obciążone przez rozwijający się płód. Trudności, jakich mogą doświadczać ciężarne, to m.in. nietrzymanie moczu, bezdech senny oraz zespół niespokojnych nóg. Z kolei panie w średnim wieku, przechodzące menopauzę i związane z nią zmiany hormonalne, po zaśnięciu mogą mieć kłopot z utrzymaniem długiego snu. Takie objawy, jak uderzenia gorąca, częste oddawanie moczu czy nocne poty, mogą prowadzić do budzenia się nawet kilkanaście razy w ciągu nocy, co skraca czas wypoczynku i obniża jego jakość.
Istnieją również badania, które wskazują na powiązanie zapotrzebowania na sen z różnicami społecznymi i kulturowymi w funkcjonowaniu przedstawicieli obu płci na różnych etapach życia.
Naukowcy wykazali, że kobiety, a zwłaszcza młode matki, pomimo aktywności zawodowej pięć dni w tygodniu, zwykle wykonują również nieodpłatną pracę w domu, na której spędzają znacznie więcej czasu niż ich partnerzy. Ta wielozadaniowość i nadmiar obowiązków w ciągu dnia skutkuje często brakiem sposobności do odpoczynku, co wskazuje na potrzebę „nadrobienia” tego braku podczas nocy. Oprócz tego coraz więcej badań prowadzi do konkluzji, że jakość snu kobiet jest niższa, niż ma to miejsce w przypadku snu męskiego. Mózgi kobiet często pozostają w stanie czuwania jeszcze długo po położeniu się do łóżka. Sprawia to, że trudniej jest im osiągnąć fazę głębokiego snu, która zapewnia pełną regenerację organizmu.
Jakie konsekwencje ma niedobór snu dla kobiet?
Badania wykazały, że zaburzenia snu wpływają na codzienne funkcjonowanie i dobrostan ludzi niezależnie od płci. W przypadku kobiet wśród negatywnych konsekwencji obniżania jakości i długości snu można wymienić m.in.:
- zaburzenia metaboliczne – za mała ilość snu na dobę może wpłynąć na wrażliwość na insulinę, przykładowo zwiększającą ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.
- zwiększone ryzyko otyłości – zaburzenia w metabolizmie i regulacji apetytu zwiększają zagrożenie nadwagą i otyłością.
- problemy z funkcjonowaniem układu krążenia – zbyt krótki czas snu może zwiększać ryzyko takich schorzeń, jak nadciśnienie tętnicze, choroby serca czy udar mózgu.
- zaburzenia funkcji poznawczych – bezsenność i inne problemy ze snem mogą wpływać negatywnie na część mózgu odpowiedzialną za pamięć, koncentrację oraz zdolność podejmowania decyzji. Zwiększa to ryzyko wypadków i urazów (np. w ruchu drogowym czy w pracy) w wyniku obniżonej czujności i koordynacji.
- spadek odporności – chroniczny brak snu może osłabiać układ immunologiczny, zwiększając podatność danej osoby na infekcje.
- problemy z układem hormonalnym – niepełne realizowanie potrzeby snu może prowadzić do niekorzystnych wahań hormonalnych, co prowadzi do dalszych problemów zdrowotnych.
- zwiększone ryzyko problemów z układem trawiennym – zakłócenia snu mogą prowadzić do problemów z trawieniem i zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
- problemy psychiczne – niedostateczny czas trwania snu może prowadzić do pogorszenia samopoczucia psychicznego, jak również do wykształcenia poczucia lęku i depresji.
- ogólne obniżenie jakości życia – częste niewysypianie się może obniżać jakość życia, wpływając negatywnie na codzienne funkcjonowanie i ogólne samopoczucie.
Warto mieć to wszystko na uwadze i starać się niwelować czynniki, które mogą mieć negatywny wpływ na nasz sen.
Co zrobić, aby się lepiej wysypiać?
Zdrowy i spokojny sen w nocy to podstawa prawidłowego funkcjonowania w ciągu dnia. Aby go osiągnąć, warto zadbać o odpowiednią higienę snu, czyli przestrzegać zasad i praktyk, które niwelują trudności z zasypianiem i zapobiegają częstemu budzeniu się w nocy.
Aby zapewnić sobie dobry sen, zaleca się ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu na 2-3 godziny przed pójściem spać. Na godzinę przed zaśnięciem nie należy korzystać ze smartfonów i innych urządzeń elektronicznych, które emitują niebieskie światło. Zaburza ono bowiem produkcję melatoniny, która jest nazywana hormonem snu. Ponadto treści oglądane na Instagramie czy Tiktoku mogą podnosić poziom adrenaliny i wywoływać emocje, które sprawią, że sen nie przyjdzie tak szybko, jakbyśmy tego chcieli.
Inną wskazówką dla osób mających trudności z zasypianiem jest to, aby udawać się na spoczynek od razu po tym, jak poczujemy senność. Ważne jest, aby unikać odkładania momentu pójścia do łóżka, gdyż dłuższe zwlekanie może prowadzić do ponownego przejścia mózgu w stan czuwania. Dlatego warto słuchać swojego ciała i kłaść się spać, gdy pojawią się pierwsze oznaki zmęczenia, takie jak opadanie powiek czy trudności z koncentracją. Dzięki temu łatwiej zapadniemy w sen i zapewnimy sobie bardziej regenerujący wypoczynek.
Liczne badania wykazały, iż niezależnie od płci większość dorosłych osób nie poświęca wystarczającej ilości czasu na sen. Warto zatroszczyć się o ten ważny aspekt życia, aby zapewnić sobie zdrowie i dobre samopoczucie.
Źródła:
https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/54254/44416
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4164903/
